Το Χειμερινό Ηλιοστάσιο συμβαίνει κάθε 21 ή 22 Δεκεμβρίου στο Βόρειο Ημισφαίριο της Γης και την 21 ή 22 Ιουνίου στο Νότιο Ημισφαίριο. Ηλιοστάσιο λογίζεται η χρονική στιγμή όπου κατά τη τροχιά της Γης γύρω από τον Ήλιο, ο άξονας της βρίσκεται περισσότερο κοντά ή μακριά από αυτόν.

Τα Ηλιοστάσια (Θερινό και Χειμερινό) συνδέονται άρρηκτα με τις Ισημερίες (Εαρινή και Φθινοπωρινή) και άρα με τις εποχές του έτους (Χειμώνας, Άνοιξη, Καλοκαίρι, Φθινόπωρο). Τα Ηλιοστάσια διαρκούν μόλις μια στιγμή, παρότι καθορίζουν ολόκληρες εποχές. Είναι η στιγμή εκείνη που ένα ημισφαίριο γέρνει όσο πιο μακριά μπορεί από τον Ήλιο.

Credit: NASA

Ανέκαθεν οι χρονικές στιγμές που αποτελούν την έναρξη ή τη λήξη μιας εποχής γιορτάζονταν από την αρχαιότητα έως σήμερα σε διάφορες κοινωνίες. Έτσι, συνέβαινε και εξακολουθεί να γίνεται αδιάλειπτα και για το Χειμερινό Ηλιοστάσιο με γιορτές, τελετουργίες και άλλες παραδόσεις.

Το Χειμερινό Ηλιοστάσιο σηματοδοτεί την πρώτη ημέρα του χειμώνα αστρονομικά και κατ΄επέκταση  έχουμε τις λιγότερες ώρες ηλιακού φωτός απ' τις υπόλοιπες μέρες ολόκληρου του έτους. Έτσι, το Χειμερινό Ηλιοστάσιο μας προσφέρει την μικρότερη ημέρα του χρόνου, τον ερχομό του χειμώνα, αλλά και το ξεκίνημα μιας νέας περιόδου. Ακριβώς μετά την συντομότερη ημέρα του χρόνου, ο Ήλιος παραμένει ακίνητος για 3 μέρες και μετά αρχίζει ξανά το ταξίδι του και έτσι, οι ημέρες ξεκινούν δειλά δειλά (σπυρί σπυρί) να μεγαλώνουν. 

Ο σπόρος του φωτός γεννιέται στην πιο σκοτεινή στιγμή. Όταν το Χειμερινό Ηλιοστάσιο φέρνει το χειμώνα, ταυτόχρονα γεννάει και το ξεκίνημα για περισσότερο φως. Ακόμη κι αν η παρούσα πληροφορία είναι δύσκολα παρατηρήσιμη στην αρχή, ο Ήλιος ξεκινά το μακρύ ταξίδι του προς τον αντίθετο πόλο.

Η NASA μας δείχνει σε timelapse τα Ηλιοστάσια και τις Ισημερίες από το διάστημα. Τα τόξα φωτός του Ήλιου πάνω στη Γη. 

Από τους αρχαίους πολιτισμούς μέχρι σήμερα, το Χειμερινό Ηλιοστάσιο αποτελεί κομβική στιγμή και έχει διάφορους συμβολισμούς. Από τη όψιμη Νεολιθική Εποχή μέχρι και την Εποχή του Χαλκού υπάρχουν μνημεία τα οποία σχετίζονται με το Χειμερινό Ηλιοστάσιο, όπως το νεολιθικό μεγαλιθικό Stonehenge της Αγγλίας χτισμένο μεταξύ 3000 - 2000 π.Χ και το οποίο είναι ευθυγραμμισμένο με τη δύση του Χειμερινού Ηλιοστασίου, αλλά και το Newgrange της Ιρλανδίας χτισμένο ακόμη πιο πριν περί τα 3200 π.Χ και το οποίο είναι ευθυγραμμισμένο με την ανατολή του Χειμερινού Ηλιοστασίου.

Credit: History Extra

Credit: The Irish Roadtrip

Οι Ρωμαίοι γιόρταζαν τα Σατουρνάλια (17-23 Δεκεμβρίου) και έπειτα τα Βρουμάλια (25 Δεκεμβρίου) για το Θεό Ήλιο. Άλλες γιορτές για το Χειμερινό Ηλιοστάσιο είναι το Yule (Log)/ Άναμμα της Φωτιάς που εμφανίζεται στο κέλτικο έτος και εορτάζεται από αγγλοσαξονικούς λαούς με παγανιστικό υπόβαθρο. Στο χριστιανικό κόσμο, οι ημερομηνίες αυτές είναι γνωστές για τη γέννηση του Χριστού και γενικότερα των εορτών γύρω από τα Χριστούγεννα και του κλεισίματος του ημερολογιακού έτους.

Το Χειμερινό Ηλιοστάσιο έχει σημασία και για όλους όσοι ασχολούνται με τη γη και τον κήπο, ζουν έξω από τον αστικό ιστό ή γενικά έχουν επιλέξει ένα αργό τρόπο ζωής, που ο ρυθμός και η ένταση παίζουν σημαντικό ρόλο στην επίγευση της εκάστοτε ημέρας. Η αλλαγή της εποχής, ο θάνατος του φωτός και η αναγέννηση του Ήλιου είναι μια σημαντική στιγμή μέσα στις 365 ημέρες του έτους. Πέρα από την κάθε θρησκεία, η φύση είναι παγκόσμια, ανήκει σε όλους και ο,τι φιλοξενεί, πρέπει να λαμβάνει τον σεβασμό μας. Κάποια από αυτά τα φυτά έχουν μια πιο συμβολική χροιά κατά τη διάρκεια του Χειμερινού Ηλιοστασίου. Ένα απ' αυτά είναι ο Ελαιόπρινος - Αρκουδοπούρναρο (Holly). Το πουρνάρι είναι διαδεδομένο και στην Ελλάδα, ενώ συμβολίζει τον ήλιο που φθίνει. Οι Δρυίδες το θεωρούν ιερό φυτό, γιατί μέσα στο καταχείμωνο και το γυμνό των φυλλοβόλων δέντρων, τα κόκκινα μούρα του θηλυκού πουρναριού, βάφουν τη γη με χρώμα.

Οι Παγανιστές θεωρούν τέτοιες περίοδοι ως τις κατάλληλες στιγμές για εσωτερική ανασκόπηση, ευκαιρία για προγραμματισμό και ανασύνταξη. Πέραν από τις θρησκευτικές προσλαμβάνουσες του καθένα, το Χειμερινό Ηλιοστάσιο είναι το τέλος του φωτός. Μια μέρα μόλις μετά, ο ήλιος ξαναγεννιέται και το φως της μέρας μεγαλώνει σιγά σιγά ολοένα και περισσότερο. Όσοι ζείτε σε πόλεις οι οποίες δεν σας δίνουν την ευκαιρία να έρθετε σε επαφή με την παρθένα γη, σημειώστε την παρούσα αστρονομική συνθήκη και κάντε μια μικρή αναζήτηση για το τι θα μπορούσατε να κάνετε εκείνη την ημέρα-νύχτα. Διαβάστε μερικές ιδέες παρακάτω:

• Επίσκεψη σε κάποιο κοντινό δάσος και αναγνώριση φυτών μέσω εφαρμογής κινητού,
  
• Πεζοπορία στο βουνό και αναζήτηση σπάνιων φύλλων,
  
• Πικ-νικ με αγαπημένα σας άτομα,
  
• Βόλτα για την ανατολή ή δύση του ηλίου, 
• Φύτεμα μιας τριανταφυλλιάς στο έδαφος ή σε γλάστρα,
  
• Προγραμματισμός των κηπουρικών σας σχεδίων για την άνοιξη που πλησιάζει, τόσο για την αγορά βολβών και σπόρων, όσο άλλων ιδεών,
  
• Τέλος, τοποθέτηση μιας ταΐστρας πουλιών με σπόρους και ξηρούς καρπούς στην αυλή σας σε ψηλό σημείο. Η παρατήρηση πουλιών είναι ένας πολύ διασκεδαστικός τρόπος για χαλάρωση, αλλά και για να φέρετε τα παιδιά σας πιο κοντά στη φύση,
  

Η Γη κινείται και μαζί της κινούμαστε κι εμείς, αναζητάμε το φως, γιατί το φως είναι η ζωή. 

Καλό Χειμερινό Ηλιοστάσιο!